روند افزایشی زمان مصرف دخانیات در فیلم های ایرانی/ لزوم جلوگیری از بازاریابی محصولات دخانی

انین/خوزستان موثرترین راه برای جلوگیری از بازاریابی و ترویج بی رویه محصولات دخانی به کودکان و جوانان این است که دولت ها اقدامات کلیدی کنوانسیون کنترل دخانیات را از طریق حساس کردن سیاست گذاران و مردم، نسبت به نیاز به توجه به نقاط فروش و سایر تاکتیک های مورد استفاده توسط صنعت دخانیات برای هدف قرار دادن کودکان و جوانان به اجرا درآوردند.

پژمان بختیاری نیا معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفت وگو با انین با اشاره به برگزاری هفته ملی بدون دخانیات و تعیین شعار «حفاظت از کودکان و نوجوانان با جلوگیری از نمایش و تبلیغ مصرف دخانیات» برای امروز (8 خردادماه) اظهار کرد: بر اساس ماده 13 کنوانسیون کنترل دخانیات و دستورالعمل های آن، ممنوعیت همه جانبه تبلیغات، ترویج و حمایت مالی از دخانیات (TAPS) الزامی است. علاوه بر این، ممنوعیت جامع تبلیغات، یکی از استراتژی های بسته سیاسی MPOWER (راهکارهای سازمان جهانی بهداشت برای کاهش تقاضا) است.

وی افزود: صنعت دخانیات برای افزایش مصرف محصولات دخانی، سالانه میلیاردها دلار هزینه می کند. نمایش استعمال دخانیات در تولیدات تلویزیونی و فیلم های سینمایی، راهی برای ترویج مصرف دخانیات و در عین حال دور زدن ممنوعیت های تبلیغاتی دخانیات است که در بیشتر کشورها وجود دارد. این واقعیت که چنین تولیداتی به طور گسترده پخش می شود و میلیون ها نفر از جمله کودکان و جوانان آن را تماشا می کنند، مایه نگرانی است.

ممنوعیت نمایش مصرف دخانیات در فیلم ها و تولیدات تلویزیونی ضروری است

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: شواهدی از کشور مصر نشان می دهد که بازیگران زن در برنامه های پخش شده ماه رمضان سال های 2017- 2015 به میزان قابل توجه و رو به افزایش از محصولات دخانی استفاده می کردند. بررسی فیلم های ایرانی نیز در سال 1394 نشان داد که صحنه های نمایش استعمال دخانیات در این فیلم ها رو به افزایش است.

وی افزود: شواهد جمع آوری شده در سطح جهانی نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض نمایش استعمال دخانیات منجر به شروع مصرف سیگار توسط جوانان می شود. برای موفقیت در کنترل دخانیات، ممنوعیت نمایش استعمال دخانیات در فیلم ها و تولیدات تلویزیونی و یک رویکرد جامع برای پایان دادن به استفاده صنعت دخانیات از تولیدات تلویزیونی و فیلم ها برای تبیلغ محصولاتشان، امری ضروری است.

رییس مرکز بهداشت خوزستان گفت: مصرف محصولات دخانی توسط هنرپیشه ها و بازیگران محبوب و پرطرفدار به ویژه در بین نوجوانان، جوانان و زنان تاثیر به سزایی در شروع مصرف و یا افزایش مصرف در این گروه از جامعه می گذارد. حتی برخی از فیلم ها و انیمیشن های مخصوص کودکان، ممکن است شامل تصاویری از شخصیت هایی باشد که سیگار می کشند. این تصاویر که می توانند استعمال دخانیات را به عنوان رفتاری طبیعی، قابل قبول و حتی جذاب جلوه دهند، بسیار اثرگذار و در عین حال خطرناک هستند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: این صنایع از وسایل ارتباط جمعی به ویژه رسانه برای ترویج محصولات خود و توسعه بازار مصرف، بهره می گیرند و در تلاش هستند با استفاده از رسانه ها تاثیر خود را بر تغییر نگرش و رفتار مردم در مواجهه و مصرف دخانیات داشته باشند.

بختیاری نیا عنوان کرد: بدیهی است استفاده از سکانس های مصرف سیگار در فیلم ها و سریال های شبکه نمایش خانگی ایرانی در حالی که مخاطبان اصلی آن ها رده سنی نوجوان و جوانان هستند، موجب می شود هنگامی که این افراد با صحنه های کشیدن سیگار توسط شخصیت های مختلف داستان روبه رو می شوند به دلیل الگوپذیری و هم ذات پنداری که در طول فیلم با او پیدا کرده اند، به انجام این رفتار ترغیب شوند.

وی افزود: پژوهشگران ارتباط بین تصاویر سیگار کشیدن و رفتارهای مصرف دخانیات در زندگی واقعی را مورد تحقیق و پژوهش قرار داده اند. آن ها می گویند زمانی که یک فرد صحنه های مربوط به مصرف سیگار را در فیلم ها تماشا می کند، تمایل بیشتری برای کشیدن سیگار از خود نشان می دهد. محققان تخمین می زنند نیمی از بینندگان برنامه ها و فیلم های تلویزیونی به ویژه نوجوانان، با تماشای صحنه های کشیدن سیگار از سوی هنرپیشه های محبوب خود، به مصرف سیگار تشویق می شوند.

روند افزایشی زمان نمایش مصرف دخانیات در فیلم های سینمایی ایران

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بررسی روند زمان نمایش صحنه های مصرف دخانیات در فیلم های سینمایی ایران در بین سال های 1360 تا 1390، نشان داد که با وجود فعالیت های قابل قبول کنترل دخانیات در جامعه، زمان نمایش مصرف دخانیات در فیلم های سینمایی ایران در خلال 30 سال گذشته روند افزایشی داشته است. این مهم باید مورد توجه مسیولان حوزه سلامت و سینمایی کشور قرار بگیرد تا با دقت بیشتر زمینه برای اجرای بهتر برنامه های کنترل دخانیات در جامعه فراهم شود.

وی افزود: در بسیاری از بازارها، سیاست های منع تبلیغات دخانیات از طریق رسانه های سنتی مانند رادیو و تلویزیون و روی بیلبوردها، صنعت دخانیات را به تمرکز بر نقاط فروش (points-of-sale) به عنوان کانالی حیاتی برای تبلیغ و ترویج محصولات دخانی خود سوق داده است.

بختیاری نیا بیان کرد: شرکت های دخانیات در طول تاریخ کودکان و جوانان را با تبلیغات محصولات دخانی هدف قرار داده اند. تبلیغات دخانیات در نقاط فروش، با شروع سیگار کشیدن جوانان و پیشرفت به سوی مصرف منظم مرتبط است.

وی عنوان کرد: کودکان و جوانانی که به طور مکرر در معرض تبلیغات و ترویج دخانیات در نقاط فروش قرار می گیرند، نسبت به سایر کودکان، احتمال بیشتری برای مستعد شدن به سیگار کشیدن دارند. تبلیغات نقاط فروش همچنین از تلاش برای ترک سیگار جلوگیری می کند و سیگار کشیدن را امری عادی جلوه می دهد.

رییس مرکز بهداشت خوزستان گفت: این شرایط در حالی است که اکنون بسیاری از کشورها بازاریابی دخانیات را از طریق رسانه هایی مانند رادیو، تلویزیون و مجلات ممنوع کرده اند و تعداد کمتری از آن ها ممنوعیت کامل بازاریابی دخانیات در نقاط فروش را دارند. در بسیاری از کشورهایی که استراتژی های بازاریابی دخانیات مورد توجه قرار گرفته است، سیاست هایی وجود دارد که فروش و تبلیغات دخانیات را در نقاط فروش نزدیک مدارس ممنوع می کند اما این مقررات به وضوح نقض می شوند.

وی بیان کرد: در برخی موارد دیگر، از خلاهای موجود در مقررات سوءاستفاده می شود و روح قوانین و مقرراتی که برای محافظت از مشتریان در برابر قرار گرفتن در معرض تبلیغات دخانیات در نقاط فروش در نظر گرفته شده است، نقض می شود.

لزوم حساس کردن سیاست گذاران و مردم نسبت به ترویج بی رویه دخانیات

بختیاری نیا گفت: موثرترین راه برای جلوگیری از بازاریابی و ترویج بی رویه محصولات دخانی بین کودکان و جوانان این است که دولت ها اقدامات کلیدی کنوانسیون کنترل دخانیات را از طریق حساس کردن سیاست گذاران و مردم، نسبت به نیاز به توجه به نقاط فروش و سایر تاکتیک های مورد استفاده توسط صنعت دخانیات برای هدف قرار دادن کودکان و جوانان به اجرا درآوردند.

وی بیان کرد: شرکت های دخانیات در طول تاریخ کودکان و جوانان را با تبلیغات هدفمند، از جمله تبلیغ سیگار در فروشگاه های نزدیک مدارس، هدف قرار داده اند. عوامل صنعت دخانیات از طریق توزیع استندهای فروش سیگار جذاب و مزین به نیون، سعی در تبلیغ محصولات جدید خود و جذب نوجوانان و جوانان به خرید آن ها دارند.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: تاکتیک های تبلیغاتی و ترویجی مشابه در نقاط فروش برای تبلیغ سیگار به کودکان و جوانان در سراسر جهان، صرف نظر از منطقه و سطح درآمد، استفاده می شود. شباهت ها بین کشورها نشان می دهد که شرکت های چندملیتی دخانیات از استراتژی های مشابهی در مناطق جغرافیایی استفاده می کنند و ممکن است در نقض قوانین و مقررات موجود و سوءاستفاده از خلاهای موجود در سیاست های تبلیغاتی و ترویجی در برخی کشورها شریک باشند.

پایان خبر انین