ایران قطب علم فارماکوژنتیک و پیشرو در علم ژنتیک در خاورمیانه

پدر علم ژنتیک ایران خبر داد؛

به گزارش خبرگزاری انین نخستین کنگره بین المللی فارماکوژنتیک پروفسور داریوش فرهود در نشست خبری نخستین کنگره بین المللی فارماکوژنتیک با بیان این که در گذشته این علم به صورت غیر سازماندهی شده و به صورت آزمون و خطا برای درمان بیماری ها انجام می شده است در ادامه اظهار کرد: این که دارویی به بیماری سازگارتر است و یا یک بیمار با چندین تغییر دارویی به یک دارو پاسخ بهتری می دهد همگی نشانه هایی از تأثیر ژن در درمان بیماری است.

وی در تشریح روند درمان بیماری به کمک علم فارماکوژنتیک گفت: در ایران درباره برخی سرطان ها ابتدا به کمک NGS ژن مسئول بیماری سرطان در فرد مورد نظر شناسایی می شود سپس داروی موثر بر آن ژن که هم اکنون اغلب وارداتی هستند به بیمار تجویز می شود اما در آینده نزدیک با همکاری شرکت های دارویی کشور داروهای موثر بر آن ژن در کشور تولید به بیمار داده می شود. ادامه روند درمان به شیوه گذشته به معنای اتلاف وقت هزینه و درمان غیرموثر است

رئیس کنگره بین المللی فارماکوژنتیک با بیان این که اگر درمان سرطان از ابتدا به کمک علم فارماکوژنتیک انجام نشود این امکان وجود دارد بیمار پس از چندین بار شیمی درمانی و شکست درمان در مراحل پیشرفته تر درمان موثر را دریافت کند در ادامه خاطرنشان کرد: خوشبختانه شرکت های دارویی کشور گام های نخست را برای ساخت داروهای هدفمند برخی سرطان ها براساس ژنتیک بیماری برداشته اند.

فرهود اظهار امیدواری کرد که با ادامه این روند در چند سال آینده شاهد پیشرفت چشمگیری برای درمان هدفمند سرطان ها بر پایه علم فارماکوژنتیک باشیم و در ادامه تصریح کرد: برای موفقیت در این پروسه درمانی با هزینه اندک کیفیت بهتر و طول عمر بیشتر بیمار مشارکت همه شرکت های دارویی تجهیزات پزشکی و حتی سازمان های بیمه گر ضروری است.

وی با تأکید بر ضرورت وجود یک زنجیره مناسب میان همه عوامل موثر در درمان و دولت برای داشتن درمانی کم هزینه با کیفیت اثربخش و با طول عمر بیشتر بیمار بر پایه ژنتیک افراد گفت: هم اکنون ایران در منطقه به مرکزیت این علم شناخته شده است.

در ادامه نشست سیدجواد مولی استاد تمام دانشگاه تربیت مدرس و دبیر علمی کنگره کانسرژنومیکس توضیح داد: برای ابتلا افراد به انواع سرطان ها 20 هزار ژن وجود دارد که از این تعداد تنها 100 ژن اصلی براثر جهش ژنتیکی سرطان زا می شوند.

وی ابتلاء افراد به سرطان را مستلزم وجود چند ژن جهش یافته دانست و خاطرنشان کرد: از این رو باید در ابتدای درمان سرطان ها بر پایه علم ژنتیک پروفایل ژنی آن ها به کمک تکنیک NGS یا تعیین توالی نسل بعدی مشخص شود تا همه ژن ها به طور کامل شناسایی و بررسی شوند.

دکتر مولی نمونه برداری را نخستین قدم این پروسه درمانی(درمان بر پایه ژنتیک بیماری) برشمرد و افزود: سپس باید پروفایل ژنی بیماری مشخص شود و این که این ژن های جهش یافته و عامل بیماری زا به چه دارویی پاسخ می دهند؟ تا دارو به صورت هدفمند سلول سرطانی را مورد هدف قرار دهد. حرکت شرکت های دارویی کشور برای تولید داروهای هدفمند بر پایه ژنتیک دو سرطان ریه و پستان

وی با ارائه مثالی توضیح داد: به عنوان مثال در سرطان ریه 11 ژن دچار جهش می شود و هر یک از این ژن ها به داروی خاص گران قیمتی برای درمان پاسخ می دهند از این رو ما در یک حرکت کوشیده ایم تا بین شرکت های دارویی فعال کشور تقسیم کاری در سطح ملی برای تولید دارو برای دو سرطان شایع پستان و ریه انجام دهیم تا با تولید داخل این داروها بتوانیم شرکت های بیمه گر را برای پوشش بیمه ای این درمان متقاعد کنیم.

مولی با بیان این که از گذشته شناسایی ژن عامل سرطان در کشور انجام می شده است و در حال حاضر هم شرکت های دارویی فعال برای تولید داخل داروی موثر بر سرطان فعالیت خود را آغاز کرده اند گفت: هم اکنون می توان گفت کار سیستماتیک دست کم برای درمان دو سرطان شایع ریه و پستان در کشور آغاز شده است.

علیرضا بیگلری دبیر علمی نخستین کنگره بین المللی فارماکوژنتیک هم با بیان این که در حیطه دارودرمانی 2 نکته حائز اهمیت است افزود: نکته نخست اثربخشی و تأثیرگذاری دارو و دیگری عارضه و یا عوارض جانبی داروهاست امروزه مشخص شده است هر دو جنبه متأثر از زمینه ژنتیکی افراد است.

وی در ادامه توضیح داد: براساس ژنتیک افراد است که یک دارو برای دو فرد با بیماری یکسان پاسخ متفاوتی خواهد داشت این موضوع برای عوارض جانبی داروها هم صادق است به