خشم های فروخورده چگونه یکباره فوران می کنند؟/ ریشه های خشونت خانگی

به گزارش انین امیرمحمد پاکراه روانشناس در گفت وگو با ایسکانیوز درخصوص نحوه کنترل خشونت و ریشه کاهش تاب آوری اجتماعی گفت: تجربه من در اتاق درمان نشان می دهد که کنترل خشم صرفا از راه های ساده ای مثل کشیدن نفس عمیق و تغییر محیط ممکن نیست و ما برای کنترل خشم نیازمند تغییر باورهایمان هستیم.

وی افزود: آنچه خشم را در ما افزایش می دهد باوری است که در ذهن ما وجود دارد. معمولا کسانی بیشتر به سمت خشم می روند که بیش از اندازه ایثارگر هستند یا گناه و اشتباه دیگران را بسیار بزرگ می بینند. در واقع کسانی هم که بیش از اندازه مهربان هستند بیشتر در معرض خشم قرار دارند. خودشیفته ها و کمالگراها هم کسانی هستند که زود خشمگین می شوند. کمالگراها انتظار بالایی از خود دارند و همین آن ها را خشمگین می کند.

روان درمانگر توضیح داد: برخی افراد به دیگران کمک می کنند اما ورای این کمک قصد کنترل کردن آن فرد را دارند و وقتی می بینند که فرد از مسیر کنترل آن ها خارج شده خشمگین می شوند. پس ابتدا باید ریشه های خشم در باور خود را پیدا کنیم؛ خشم می تواند از روی عواطف ایثارگری و کنترل باشد.

خشم ها از باورهای ما نشات می گیرند

وی ادامه داد: در حقیقت خشم ها از باورهای ما نشات می گیرند باورهایی که ما درباره درست و غلط بودن آن ها با متخصصی مشورت نکرده ایم و بر مبنای داروی ذهنی خود اقدام می کنیم. باورها باعث می شوند که ما به خود حق بدهیم که خشمگین شویم. مثلا من باور دارم که اگر کسی دیر سر قرار حاضر شود باید داد بزنم و خشمگین شوم و هیچ گاه درباره این باورم فکر نکرده ام که آیا درست است یا خیر؟

پاکراه درخصوص دلایل کاهش تاب آوری در جامعه و افزایش خشم توضیح داد: سرعت در زندگی مدرن امروز در حال افزایش است و یکی از زمینه های ایجاد خشم در آدم ها هم عجول بودن است. آدم ها امروز برای هر کاری عجله می کنند و عجله استرس را در افراد افزایش می دهد و استرس هم به خشم تبدیل می شود.

وی با اشاره به تاثیر آینده نگری بیش از اندازه در افزایش خشم گفت: افرادی که مدام در ذهن خود به آینده سفر می کنند و پیش بینی های منفی دارند سطح اضطراب بیشتری دارند و زودتر خشمگین می شوند. آدم های عجول دوست دارند که کارها را زودتر به اتمام برسانند و دچار احساس درماندگی می شوند فرد می خواهد که این احساس درماندگی را کنترل کند و پاسخی به خشم خود ندهد اما همین موضوع باعث انباشته شدن خشم در او می شود.

روانشناس عنوان کرد: نادیده گرفتن خشم های کوچک و پاسخ مناسب ندادن باعث می شود که این خشم های فروخورده در فرد جمع شود و مانند فنری که فشرده شده به یکباره فوران کنند. اگر در همان زمان شکل گیری خشم سعی کنیم که تغییری در محیط خود ایجاد و باور ذهنی خودمان را تغییر دهیم خشم انباشته نمی شود. مثلا با خود بگویم که خودرویی که با سرعت از کنارم رد شد و بوق زد احتمالا نگرانی دارد و با این کار مفهوم را ذهن خود تغییر دهیم اما وقتی موضوع را رها می کنیم خشم هنوز درون ما می ماند.

وی ادامه داد: در واقع نباید مفاهیمی که در لحظه خشم در ذهن ما شکل می گیرد را جدی بگیریم و فکر کنیم که شاید مفهوم دیگری هم پشت آن باشد. وقتی افراد نسبت به آینده پیش بینی های منفی دارند از نداشتن کنترل بر تعیین آینده ایده آل دچار خشم و اضطراب می شوند.

روان درمانگر با بیان اینکه برخی افراد نمی توانند نسبت به عواقب خشم خود پیش بینی داشته باشند بیان کرد: چنین افرادی معمولا مشکل در تمرکز دارند و به سرعت با شدت بسیار خشمگین می شوند.

انتظار غیرطبیعی از انسان ها نداشته باشیم

وی درخصوص نحوه کنترل خشونت های خانگی توضیح داد: اگر می خواهیم سیستم خشم را در خانواده کنترل کنیم ابتدا باید عنوان هایی که به اعضای خانواده داده ایم کنار بگذاریم و آن ها را در جایگاه انسان ببینیم. گاهی ما تصورات و نگرشی نسبت به عنوان ها در خانواده داریم که سطح انتظاری در ذهن ما ساخته است. مثلا انتظار داریم که پدر اشتباهی نکند و او را در جایگاه انسان نمی بینیم و رفتار افراد را برحسب شرایط تحصیلات و سطح فرهنگشان نمی سنجیم. بسیاری از خشونت های خانگی از همین انتظارات شکل می گیرند.

پاکراه عنوان کرد: همه تصمیمات ما در زندگی براساس منطق است اما احساسی عمل می کنیم؛ چراکه احساس زیرشاخه هیجان است. زمانی که من خشمگین هستم در واقع ترسیده و مضطرب شده ام که فریاد می زنم. اگر همان ابتدا پیش از آنکه خشم به رفتار تبدیل شود پذیرم که از این موقعیت ترسیده ام یا مضطرب هستم راحت تر با موقعیت کنار می آیم.

کج فهمی هایی که روانشناسی زرد به ما القا کرده است

وی درباره کج فهمی هایی که روانشناسی زرد به ما القا کرده است توضیح داد: یکی از باورهای اشتباهی که روانشناسی زرد به ما می گوید این است که وقتی خشمگین شدی موقعیت را ها کن اما این کار تنها خشم فروخورده را در ما بیشتر می کند. یکی از موضوعاتی که افراد را به سمت روانشناسی زرد می برد تمایل به نتیجه گرفتن زودهنگام است. روانشناسی زرد به شما نسخه هایی می دهد که سریع به نتیجه برسید اما نتیجه ماندگار نیست.

روانشناس بیان کرد: به یاد داشته باشید که در این دنیا چیزی نیست که شما ساده به دست نیاورید فقط باید اصول آن را بدانید. البته ساده به دست آوردن به معنای سریع به دست آوردن نیست ساده یعنی آشنایی داشتن با اصول اما کسی که زود خشمگین می شود آدم عجولی است که می خواهد به سرعت به نتیجه برسد.

وی با اشاره به تاثیر ریشه یابی احساسات بر کنترل خشم توضیح داد: باید بررسی کنیم که در چه مواقعی خشمگین می شویم؛ مثلا ممکن است به این نتیجه برسیم که بیشتر وقتی گرسنه بودیم خواب کافی نداشتیم یا خسته بودیم خشمگین شده ایم. بنابراین کنترل تغذیه و خواب کافی به مرور بر رفتار شما هم تاثیر می گذارد. گاهی مصرف زیاد فست فودها مواد غذایی ترش و شیرین یا کافئین و شکلات و غذاهای شور سطح دوپامین را در فرد افزایش می دهد. دوپامین در افراد حس لذت ایجاد می کند اما مقدار زیاد آن انرژی فرد را در حد بسیاری افزایش می دهد.

روان درمانگر درباره تکنیک های افزایش تاب آوری توضیح داد: برخی فعالیت ها می تواند تاب آوری را در افراد افزایش دهد مانند فعالیت هایی که برای انجام آن نیازمند صبر و حوصله بسیار هستید. این کارها کم کم به شما کمک می کنند که تاب آوری بیشتری داشته باشید.

وی ادامه داد: یکی از راه هایی هم به کنترل خشم کمک می کند تعیین حالت شناور است؛ یعنی مثلا اگر من به همسرم گفته ام که ساعت پنج آماده باشد حالت شناوری را در ذهنم برای اتفاقات پیش بینی نشده در نظر بگیرم. همین موضوع باعث می شود که اگر اتفاقات مطابق برنامه ریزی و انتظارات ما رخ نداد غافلگیر نشویم.

روانشناس با اشاره به تفاوت خشم و خشونت توضیح داد: عصبانیت طیف پایین تر از خشم است که فرد واکنش نشان نمی دهد. مرحله بعد خشم است که فرد واکنش کلامی دارد و خشونت زمانی است که افراد واکنش رفتاری دارند.

روان درمانگر درباره تفاوت زنان و مردان در کنترل خشم گفت: زنان دیرتر خشمگین می شوند اما خشم در آن ها ماندگارتر است و به همین دلیل دچار تروماهای ماندگارتر شده و بیشتر در معرض افسردگی هستند. در مردان خشم سریعتر رخ داده و ماندگاری کمتری دارد. در دادگاه های خانواده درخواست طلاق در زنان بیشتر است چراکه بارها خشم های فروخورده را نادیده گرفته اند و یکباره تحمل خود را از دست داده اند.

پاکراه درباره نحوه مواجهه با فردی که در آستانه خشونت است بیان کرد: در چنین مواقعی نباید به فردی که خشمگین است بگوییم خود را کنترل کن آرام باش یا این کار از تو بعید بود. در قدم اول باید به او حق بدهیم و بگوییم که هرکسی جای تو بود خشمگین می شد. در این شرایط به حرف های او گوش داده و نشان دهیم که رنج او را درک می کنیم. توجه ما به او رنجش را التیام می بخشد.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه ها در انین به منزله تأیید محتوای آن نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان می باشد.

پایان خبر انین