استئوآرتریت یا آرتروز بیماری تحلیل برنده مفاصل و شایع‌ترین فرم آرتریت است. آرتریت به معنای التهاب مفصل است. در واقع استئو آرتریت یک بیماری مفصلی مزمن است که در آن غضروف مفاصل تحمل کننده وزن بدن تحلیل می‌رود. اما چگونه می‌توان جلوی این عارضه را گرفت یا مشکلات ناشی از ابتلا به آن را تقلیل داد؟ غذاهای مضر برای آرتروز و ویتامینهای مفید برای آن کدامند؟
شایع‌ترین مفاصل درگیر در این بیماری مفاصل دست، ستون فقرات و مفاصل تحمل کننده وزن مانند لگن و زانو است. در صورتی که ابتلا به این بیماری ناشی از صدمات فیزیکی یا بیماری‌ها نباشد، استئوآرتریت اولیه نامیده می‌شود که این بیماری اغلب به دلیل افزایش سن ایجاد می‌شود.
با افزایش سن، پروتئین موجود در غضروف مفصلی از بین رفته که سبب لایه لایه شدن آنها و ایجاد شکاف‌های ریز در ناحیه غضروف می‌شود که در نهایت منجر به تخریب کامل غضروف می‌شود. استفاده مکرر مفصلی که غضروف مفصلی آن ساییده شده است به تدریج التهاب غضروف، درد و تورم مفصل را به دنبال خواهد داشت. با از بین رفتن عملکرد غضروف، مابین استخوان‌ها اصطکاکی ایجاد می‌شود که سبب درد و محدودیت و خشکی در حرکت می‌شود. التهاب غضروف موجب تحریک استخوان سازی می‌شود که حاصل این فرآیند ایجاد خارهای استخوانی یا استئوفیت‌ها می‌باشد.
ویتامینهای مهم برای بهبود آتروز
ویتامینهایی که حتما باید مصرف شوند، عبارت‌اند از:
ویتامین C
این ویتامین آنتی اکسیدانی می‌باشد که اهمیت بسیار زیادی برای توسعه غضروف در بدن دارد. کمبود آن با ضعف غضروف و در نتیجه افزایش علائم و نشانه‌های آرتروز همراه است.
مواد غذایی حاوی این ویتامین عبارت‌اند از:
- مرکبات (مانند گریپ فروت و پرتقال)
- گوجه فرنگی
- فلفل دلمه ای
- طالبی
- توت فرنگی
- تمشک
- کیوی
- کلم بروکلی و گل کلم
- میوه‌های گرمسیری مانند موز، انبه، آناناس و ….
ویتامین D و کلسیم
به طور کلی آتروز نوعی بیماری استخوانی می‌باشد، پس برای پیشگیری از بروز آن و بهبود شرایط این بیماری، باید استخوان ها تقویت شوند. دو ماده اصلی و مهمی که در این زمینه باید مصرف کنید، ویتامین D و کلسیم هستند. علاوه بر جذب خورشید، این ویتامین‌ها را می‌توانید در مواد غذایی زیر جست و جو کنید:
- شیر غنی شده
- آب پرتقال
- تخم مرغ
- پنیر سویا
- غذاهای دریایی مانند قزل آلا و ساردین
- ماست
بتاکاروتن
این آنتی اکسیدان قدرتمند، می‌تواند به تخریب رادیکال‌های آزاد کمک کرده تا از آسیب رسیدن هرچه بیشتر مفاصل جلوگیری نماید. مواد غذایی حاوی بتاکاروتن عبارت‌اند از:
- سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کاهو، اسفناج و برگ چغندر
- کدو
- سیب زمینی
- طالبی
- برگ نعناع
- زردآلو
- جعفری
- مارچوبه
- گوجه فرنگی
- بیوفلاوونویدها
این نوع آنتی اکسیدان‌ها در میوه ها و سبزی‌های قرمز و بنفش رنگ یافت می‌شوند و می‌توانند اثری مشابه با داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی داشته باشند. منابع خوب این آنتی اکسیدان عبارت‌اند از:
- پیاز
- کلم بروکلی
- بلوبری
- کشمش سیاه
- گوجه گیلاسی
- چای سبز
- زردآلو
- ماهی قزل آلا
- پودر کاکائو
- سیب با پوست
فیبر
فیبر با کاهش سطوح پروتئین‌های واکنشی می‌تواند به کاهش علائم و نشانه‌های آرتروز کمک کند. فیبر در مواد غذایی زیر یافت می‌شود:
برنج قهوه ای
جو
لوبیا
و ….
اهمیت کاهش کلسترول در بیماران مبتلا به آتروز
بیمارانی که به آرتروز مبتلا می‌باشند، بیش از دیگران در معرض افزایش کلسترول خون هستند. به همین منظور کاهش کلسترول خون سبب بهبود آرتروز می‌گردد. در هر صورت اگر کلسترول خون افزایش یابد، باید تغییراتی در رژیم غذایی برای کاهش آن ایجاد شود تا سلامت قلب و عروق به خطر نیفتند.
اقداماتی که برای این کار باید انجام دهید، عبارت‌اند از:
- جایگزینی غذاهای سرشار از چربی اشباع شده با غذاهای حاوی چربی غیراشباع بالا
- افزایش دریافت فیبر غذایی
- خوردن آجیل (30 گرم در روز)
- مصرف پروتئین سویا (25 گرم در روز) به عنوان مثال، شیر سویا
غذاهای مضر برای آرتروز
باید از مصرف مواد غذایی زیر اجتناب کنید:
قند
شما باید مصرف قند خود را بدون توجه به هر چیزی محدود کنید. قندهای افزوده شده در آب نبات، نوشابه، بستنی و بسیاری از مواد غذایی دیگر، از جمله موارد کمتر آشکار مانند سس باربیکیو، یافت می‌شوند و می‌توانند به راحتی سبب عود علائم آرتروز گردند.
علاوه بر این، نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه ممکن است به طور قابل توجهی خطر ابتلا به آرتریت را افزایش دهند.
گوشت‌های قرمز
برخی از تحقیقات نشان داده اند که گوشت قرمز و فراوری شده می‌تواند با التهاب مرتبط باشد و علائم آرتروز را بدتر کند.
غذاهای حاوی گلوتن
گلوتن گروهی از پروتئین‌های موجود در گندم، جو و چاودار می‌باشد که می‌تواند با افزایش التهاب مرتبط باشد. علاوه بر این، افراد مبتلا به بیماری سلیاک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به RA هستند.
غذاهای بسیار فرآوری شده
منظور از این دسته بندی غذاهایی از جمله فست فود، محصولات پخته شده، غلات صبحانه و .. می‌باشند که می‌توانند سبب بدتر شدن علائم آرتروز شوند.
الکل
از آنجایی که الکل ممکن است علائم آرتریت را بدتر کند، هر کسی که آرتریت التهابی دارد باید آن را محدود کرده و یا به طور کلی از مصرف آن اجتناب کند.
روغن‌های گیاهی خاص
رژیم‌های غذایی سرشار از چربی‌های امگا 6 و چربی‌های کم امگا 3، ممکن است علائم آرتروز و آرتریت روماتوئید را بدتر کنند. این چربی‌ها برای سلامتی ضروری هستند. با این حال، نسبت نامتعادل امگا 6 به امگا 3 در اکثر رژیم‌های غذایی ممکن است التهاب را افزایش دهد.
غذاهای پرنمک
کاهش مصرف نمک ممکن است انتخاب خوبی برای افراد مبتلا به آرتریت باشد. غذاهای سرشار از نمک عبارت‌اند از میگو، سوپ کنسرو شده، پیتزا، پنیرهای خاص، گوشت‌های فرآوری شده و بسیاری از اقلام فراوری شده دیگر.
محصولات لبنی
محصولات لبنی به دلیل نوع پروتئینی که دارند، می‌توانند منجر به بروز درد بیشتر در افراد مبتلا به آرتروز شوند.
توصیه برای پیشگیری از آرتروز
به طور کلی اکثر پزشکان برای جلوگیری از این بیماری، انجام اقدامات زیر را پیشنهاد می‌دهند:
- انجام ورزش‌های روزانه (حداقل به مدت 30 دقیقه)
- پرهیز از بلند کردن و حمل کردن اجسام سنگین
- استفاده از بالش و تشک مناسب برای خواب
- پرهیز از نشستن‌های طولانی مدت پشت میز
- نوشیدن میزان کافی آبی در طول روز
- درمان بیماری‌های کم خونی
- شناختن علائم و نشانه‌های آرتروز
- مصرف صبحانه کامل
- کنترل کردن استرس
- داشتن خواب کافی
سوالات متداول
آیا مرکبات برای افراد مبتلا به آتروز خوب است؟
شاید شما نیز این تصور را داشته باشید که مرکبات به دلیل داشتن اسیدیته، نقش التهابی دارند، اما باید بدانید که این موضوع برعکس است و آنها دارای خواص ضدالتهابی، آنتی اکسیدان و ویتامین C می‌باشند.
نکته ای که باید به آن توجه شود، این است که آب گریپ فروت با بعضی از داروها ایجاد تداخل می‌کند که بهتر است در این باره با پزشک مشورت داشته باشید.
آیا تمام سبزیجات برای آرتروز مفید هستند؟
به طور کلی در هیچ تحقیقاتی بیان نشده است که برخی از دسته سبزیجات می‌توانند برای افراد مبتلا به آتروز مضر باشند و در واقع افزونه ای سبزیجات می‌توانند فواید بسیار موثری برای سلامتی داشته باشند.
آیا باید از مصرف سولانین پرهیز کرد؟
برخی از دسته سبزیجات مانند سیب زمینی، گوجه فرنگی، فلفل و بادمجان حاوی ماده ای به نام سولانین می‌باشند که شاید برخی از افراد تصور کرده اند که این ماده برای افراد مبتلا به آتروز مضر است، در حالی که با وجود تمام تحقیقات انجام شده در این زمینه، این ادعا صحت ندارد.
برای درمان آرتروز چه بخوریم؟
مواد غذایی از جمله انواع سبزی‌ها، کلم بروکلی، انواع ماهی، مکمل‌های حاوی اسید امگا 3، حبوبات، نخودفرنگی، بادام، سیب زمینی، ذرت، آناناس، انگور، توت فرنگی، هلو، تمشک، کیوی، انبه، طالبی، زنجبیل، زردچوبه، روغن زیتون، پرتقال، توت فرنگی، کدو و خربزه برای بهبود آتروز بسیار مفید و موثر می‌باشند.
کدام ادویه‌ها خاصیت ضدالتهابی دارند؟
زردچوبه و زنجبیل از ادویه‌های مهمی هستند که دارای خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی می‌باشند و نقش موثری در کاهش درد و التهاب از خود نشان می‌دهند.
آیا شیر برای آرتروز مضر است؟
نوع خاص پروتئینی که در شیر وجود دارد، برای کاهش درد ناشی از آرتروز موثر نبوده و ممکن است درد را افزایش دهد.
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "غذای مضر برای آرتروز؛ مبتلایان به آرتروز چه غذایی را نخورند؟" هستید؟ با کلیک بر روی کسب و کار ایرانی, پزشکی، به دنبال مطالب مرتبط با این موضوع هستید؟ با کلیک بر روی دسته بندی های مرتبط، محتواهای دیگری را کشف کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "غذای مضر برای آرتروز؛ مبتلایان به آرتروز چه غذایی را نخورند؟"، کلیک کنید.