چه شرکت های خارجی از هواپیما بوئینگ ام دی استفاده می کنند؟

امروزه، تعداد شرکت های خارجی که از هواپیماهای بوئینگ MD استفاده می کنند، به خصوص برای مدل های مسافربری، خیلی کم شده. بیشتر این هواپیماها بازنشسته شدن. اما هنوز هم مدل های باری مثل MD-11 و بعضی مدل های MD-95 (که همون بوئینگ ۷۱۷ خودمونه) در ایرلاین های معروفی مثل FedEx Express، UPS Airlines، Delta Air Lines و Hawaiian Airlines پرواز می کنند.

اگه از اون دسته آدم هایی هستید که عاشق هواپیما و دنیای پروازید، یا شاید وقتی بلیط می خرید کنجکاو می شید که با چه هواپیمایی قراره پرواز کنید، حتماً اسم هواپیماهای MD به گوشتون خورده. این هواپیماها، با اینکه الان شاید مثل گذشته زیاد تو آسمون دیده نشن، ولی یه بخش مهم و فراموش نشدنی از تاریخ هوانوردی رو تشکیل می دن. مک دانل داگلاس، شرکتی که خالق این پرنده های دوست داشتنی بود، خودش یه روزی غولی تو صنعت هواپیماسازی به حساب میومد، تا اینکه در نهایت با شرکت بزرگ بوئینگ ادغام شد. همین ادغام باعث شد که اسم این هواپیماها بشه بوئینگ MD.

حالا سؤال اینه که با وجود همه این تغییر و تحولات، هنوزم شرکت های خارجی از این هواپیماها استفاده می کنن؟ تو این مقاله می خوایم یه سفر بکنیم به گذشته و حال این پرنده های آهنی و ببینیم کدوم شرکت ها از اونا تو ناوگانشون داشتن یا هنوزم دارن. هم اپراتورهای مسافربری رو بررسی می کنیم، هم باری، و البته به مدل های مختلف MD مثل MD-80، MD-90، MD-11 و MD-95 (که اسمش بعداً شد بوئینگ ۷۱۷) هم حسابی می پردازیم. پس آماده باشید برای یه پرواز هیجان انگیز تو دنیای هواپیماهای MD!

یه نگاهی به تاریخچه و مدل های اصلی هواپیماهای MD

قبل از اینکه برسیم به اصل مطلب و ببینیم چه شرکت هایی از این هواپیماها استفاده می کردن، بهتره یه مرور کوتاه و خودمونی داشته باشیم به ریشه ها و مدل های اصلی این خانواده بزرگ.

تولد مک دانل داگلاس و خانواده DC-9

داستان هواپیماهای MD از ادغام دو شرکت بزرگ و باسابقه آمریکایی، یعنی مک دانل و داگلاس، تو سال ۱۹۶۷ شروع شد و شرکت مک دانل داگلاس رو به وجود آورد. این دو شرکت هر کدوم برای خودشون تو دنیای هوانوردی اسم و رسمی داشتن. داگلاس قبل از ادغام، یه هواپیمای معروف و پرفروش به اسم DC-9 رو ساخته بود که حسابی بازار رو دستش گرفته بود. این هواپیما برای پروازهای کوتاه و متوسط طراحی شده بود و خیلی زود تونست جای خودشو تو دل ایرلاین ها باز کنه.

بعد از ادغام، مک دانل داگلاس همون مسیر DC-9 رو ادامه داد و شروع به توسعه مدل های جدیدتر و پیشرفته تری از این هواپیما کرد. هدف این بود که هواپیماهایی با ظرفیت بیشتر، برد پروازی بهتر و البته مصرف سوخت بهینه تر ساخته بشن. اینجوری شد که خانواده هواپیماهای MD پا به عرصه وجود گذاشتن.

MD-80: ستاره ای که درخشید

اگه بخوایم یکی از معروف ترین و پرتیراژترین مدل های MD رو اسم ببریم، قطعاً MD-80 صدرنشین این لیست خواهد بود. این سری از هواپیماها در واقع نسل دوم همون DC-9 بودن که حسابی بزرگ تر، پیشرفته تر و مدرن تر شده بودن. اولین پرواز MD-80 تو اکتبر ۱۹۷۹ انجام شد و خیلی زود تونست محبوبیت زیادی پیدا کنه. MD-80 خودش مدل های مختلفی داشت، مثل MD-81، MD-82، MD-83، MD-87 و MD-88. تفاوت های اصلی این مدل ها بیشتر تو برد پروازی، ظرفیت سوخت و نوع موتورهاشون بود.

به طور کلی، هواپیماهای MD-80 دو موتور توربوفن داشتن که به جای اینکه زیر بال ها باشن، عقب بدنه و کنار دم هواپیما قرار گرفته بودن. این طراحی یه جورایی امضای مک دانل داگلاس بود و باعث می شد کابین هواپیما ساکت تر باشه، البته برای مسافرای جلو! این هواپیماها می تونستن تا ۱۷۲ مسافر رو تو خودشون جای بدن و برای پروازهای داخلی و منطقه ای حسابی کارآمد بودن.

MD-90: قدمی رو به جلو

بعد از موفقیت MD-80، مک دانل داگلاس تصمیم گرفت با استفاده از تکنولوژی های جدیدتر، مدل پیشرفته تری رو عرضه کنه و اینجوری بود که MD-90 متولد شد. این هواپیما از موتورهای جدیدتر و کم صداتری استفاده می کرد و مصرف سوخت بهتری هم داشت. بدنه MD-90 کمی از MD-80 بلندتر بود و این امکان رو می داد که تعداد مسافر بیشتری رو حمل کنه یا فضای راحت تری برای مسافرا فراهم کنه.

اولین پرواز MD-90 تو فوریه ۱۹۹۳ انجام شد. این مدل هم مثل MD-80 برای پروازهای متوسط طراحی شده بود، اما به دلیل اینکه تعداد زیادی از ایرلاین ها قبلاً MD-80 رو خریده بودن یا هواپیماهای جدیدی مثل بوئینگ ۷۳۷ و ایرباس A320 محبوبیت پیدا کرده بودن، MD-90 هرگز نتونست به اندازه برادر بزرگ ترش موفق بشه.

MD-11: غول باربر آسمان

MD-11 داستانش یه خورده فرق می کنه. این هواپیما یه هواپیمای پهن پیکر و سه موتوره بود که برای پروازهای دوربرد طراحی شده بود و در واقع نسل بعدی هواپیمای معروف DC-10 به حساب میومد. MD-11 هم تو مدل های مسافربری و هم باری تولید شد، اما چیزی که باعث شد این هواپیما هنوزم تو آسمون ها حرفی برای گفتن داشته باشه، قابلیت های بی نظیرش به عنوان هواپیمای باریه.

اولین پرواز MD-11 تو سال ۱۹۹۰ انجام شد و با اینکه به عنوان هواپیمای مسافربری نتونست موفقیت زیادی کسب کنه (چون همزمان ایرباس A340 و بوئینگ ۷۷۷ وارد بازار شدن و رقابت رو سخت کردن)، ولی به عنوان یه هواپیمای باری، حسابی گل کاشت. قابلیت حمل بار زیاد و برد پروازی طولانی باعث شد که شرکت های حمل ونقل باری بزرگ دنیا، عاشقش بشن.

MD-95 (بوئینگ ۷۱۷): پایان یک دوران، آغاز یک نام جدید

آخرین مدل از این خانواده MD-95 بود. این هواپیما کوچیک ترین عضو خانواده MD محسوب می شد و برای مسیرهای منطقه ای و با مسافر کم طراحی شده بود. اولین پروازش هم تو سال ۱۹۹۸ انجام شد. اما یه اتفاق مهم افتاد: مک دانل داگلاس با بوئینگ ادغام شده بود و بوئینگ تصمیم گرفت اسم این مدل رو به بوئینگ ۷۱۷ تغییر بده. تولید بوئینگ ۷۱۷ هم تا سال ۲۰۰۶ ادامه داشت و بعد از اون کلاً تولید هواپیماهای خانواده MD متوقف شد.

بوئینگ ۷۱۷ با موتورهای مدرن تر و کابین خلبان پیشرفته تری که داشت، نسبت به MD-80 و MD-90، هواپیمای جوون تری به حساب میومد و همین باعث شد که بعضی ایرلاین ها تا همین امروز هم ازش استفاده کنن.

اونایی که روزگاری MD سوار می شدن: اپراتورهای تاریخی

یه زمانی، هواپیماهای MD به خصوص MD-80، حسابی تو آسمون های دنیا پر بودن. خیلی از ایرلاین های بزرگ و معروف، بخش زیادی از ناوگانشون رو به این پرنده های دوست داشتنی اختصاص داده بودن. اما خب، گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی، باعث شد که خیلی از این شرکت ها کم کم با MDها خداحافظی کنن.

پیشگامان MD-80: از آمریکا تا اروپا

بیایید با هم یه نگاهی بندازیم به شرکت هایی که در اوج دوران MD، حسابی از این هواپیماها استفاده می کردن، اما الان دیگه اثری ازشون تو ناوگانشون نیست:

• American Airlines: بدون شک، یکی از بزرگ ترین و مهم ترین اپراتورهای MD-80 تو دنیا، امریکن ایرلاینز بود. تو یه دوره زمانی، بیش از ۳۰۰ فروند MD-80 تو ناوگان این شرکت مشغول به کار بودن و این هواپیما ستون فقرات پروازهای داخلی و منطقه ایشون محسوب می شد. اما خب، با گذشت زمان و به دلیل مصرف سوخت بالا و هزینه های نگهداری، امریکن ایرلاینز تو سال ۲۰۱۹ با این هواپیماها برای همیشه خداحافظی کرد.
• Delta Air Lines: دلتا هم یکی دیگه از کاربران پروپاقرص MD بود. این شرکت هم از MD-88 و هم از MD-90 به تعداد زیاد استفاده می کرد. دلتا هم مثل امریکن ایرلاینز، کم کم این مدل ها رو بازنشسته کرد و آخرین پرواز MD-88 و MD-90 دلتا تو سال ۲۰۲۰ انجام شد. البته ناگفته نماند که دلتا هنوزم از مدل بوئینگ ۷۱۷ (همون MD-95) استفاده می کنه که تو بخش اپراتورهای فعال بهش می رسیم.
• Trans World Airlines (TWA): این شرکت هواپیمایی که دیگه وجود خارجی نداره، یکی از اولین و بزرگ ترین مشتری های MD-80 بود. TWA نقش مهمی تو معرفی و محبوبیت این هواپیما تو آمریکا داشت.
• SAS (Scandinavian Airlines): ایرلاین اسکاندیناوی SAS هم تو اروپا حسابی از MD-80 و MD-90 استفاده می کرد. این هواپیماها سال ها مسیرهای اروپا رو برای SAS پرواز می کردن تا اینکه کم کم با هواپیماهای جدیدتر جایگزین شدن.
• Alitalia: ایرلاین ملی ایتالیا، آلیتالیا هم یکی دیگه از اپراتورهای مهم MD-80 تو اروپا بود. این هواپیما نقش کلیدی تو شبکه پروازی داخلی و اروپایی آلیتالیا ایفا می کرد.
• Swissair / Crossair: همونطور که تو یه سری مطالب قدیمی تر هم دیدید، شرکت های سوئیس ایر و کراس ایر (که بعدا بخش هایی از اون ها تبدیل به SWISS شدن)، هم از هواپیماهای MD تو ناوگانشون استفاده می کردن. این هواپیماها تو اون دوران بخش مهمی از پروازهای منطقه ای و کوتاه بردشون رو انجام می دادن.

MD-80، با بیش از ۱۱۰۰ فروند تولید شده، یکی از موفق ترین هواپیماهای جت تجاری تو تاریخ هوانوردیه. این هواپیما ستون فقرات پروازهای داخلی و منطقه ای بسیاری از ایرلاین های بزرگ دنیا رو برای چندین دهه تشکیل می داد.

چرا این غول ها بازنشسته شدن؟

خب، شاید براتون سؤال پیش بیاد که چرا این همه شرکت بزرگ، با MDهاشون خداحافظی کردن؟ دلایل مختلفی وجود داشت:

• سن بالا و هزینه های نگهداری: MDها، به خصوص MD-80، هواپیماهای نسبتاً قدیمی بودن. با گذشت زمان، هزینه های نگهداری و تعمیراتشون حسابی بالا می رفت و نگهداریشون دیگه صرفه اقتصادی نداشت.
• مصرف سوخت بالا: موتورهای قدیمی تر MDها نسبت به موتورهای نسل جدید، مصرف سوخت به مراتب بالاتری داشتن. تو دنیای امروز که قیمت سوخت هواپیما مدام بالا پایین می شه، این مسئله برای ایرلاین ها یه معضل بزرگ محسوب می شد.
• محدودیت های صوتی: MDها به خاطر موتورهاشون که عقب بدنه بودن، صدای نسبتاً زیادی تولید می کردن. با قوانین جدیدتر مربوط به آلودگی صوتی تو فرودگاه ها، خیلی از این هواپیماها دچار محدودیت می شدن و نمی تونستن تو هر فرودگاهی فرود بیان یا ازش پرواز کنن.
• جایگزینی با هواپیماهای نسل جدید: خب، صنعت هواپیماسازی همیشه در حال پیشرفته. هواپیماهای جدیدتری مثل بوئینگ ۷۳۷ نسل جدید (NG) و ایرباس A320 وارد بازار شدن که هم مصرف سوخت کمتری داشتن، هم صدای کمتری، و هم کابین های مدرن تری رو ارائه می دادن. طبیعیه که ایرلاین ها به سمت جایگزینی با این مدل ها برن.

MD ها هنوز پرواز می کنند: اپراتورهای فعال خارجی در حال حاضر

با اینکه خیلی از MDها دیگه تو آسمون دیده نمی شن، اما هنوزم چند تا جا هست که می تونید رد پاشون رو پیدا کنید! بیشترشون هم دیگه مسافربری خالص نیستن و یا تو بخش باری فعالیت می کنن، یا تو پروازهای چارتر و خاص.

MD-80: مسافربری و چارتر، فقط برای خاص پسندها!

تعداد اپراتورهای مسافربری MD-80 به شدت کاهش پیدا کرده. اونایی هم که مونده ان، معمولاً تو مسیرهای خاص یا به صورت چارتر فعالیت می کنن:

• LASER Airlines (ونزوئلا): این ایرلاین ونزوئلایی یکی از معدود اپراتورهای فعالیه که هنوزم از MD-80 برای پروازهای مسافربری استفاده می کنه. تو منطقه آمریکای لاتین، این هواپیماها هنوز هم نقش مهمی تو جابجایی مسافر دارن.
• Bulgarian Air Charter (بلغارستان): همونطور که از اسمش پیداست، این شرکت بلغارستانی بیشتر تو پروازهای چارتر فصلی، مخصوصاً برای مقاصد توریستی، از MD-80 استفاده می کنه.
• World Atlantic Airlines (ایالات متحده): این شرکت آمریکایی هم بیشتر برای پروازهای چارتر و اجاره ای (مثل پروازهای ورزشی، پرواز برای تیم های کاری و …) از MD-80 استفاده می کنه. یعنی اگه یه تیم ورزشی بخواد بره یه شهر دیگه برای بازی، ممکنه با یکی از MD-80 های این شرکت پرواز کنه.
• Aeronaves TSM (مکزیک): این شرکت مکزیکی یه جورایی ترکیبی کار می کنه و هم برای بار و هم مسافر (تو عملیات های خاص) از MD-80 استفاده می کنه.

بجز اینا، ممکنه چند تا اپراتور کوچیک تر دیگه هم تو آفریقا، آسیا یا آمریکای لاتین باشن که هنوز از MD-80 استفاده می کنن، اما تعدادشون خیلی محدوده و معمولاً تو پروازهای داخلی و خاص.

MD-90: شمارش معکوس برای بازنشستگی کامل

راستش رو بخواید، تعداد اپراتورهای مسافربری MD-90 تقریباً به صفر رسیده. دلتا ایرلاینز آخرین اپراتور بزرگ این مدل بود که تو سال ۲۰۲۰ باهاش خداحافظی کرد. چین شرقی (China Eastern) هم که تو آسیا یه اپراتور مهم MD-90 بود، آخرین فرونداش رو تو همون سال بازنشسته کرد. الان اگه هم این هواپیما تو جایی پرواز کنه، خیلی خیلی انگشت شماره و احتمالاً تو نقش های خیلی خاص یا برای حمل ونقل دولتی.

MD-11: ملکه باری آسمان!

اگه MD-80 و MD-90 کم کم دارن صحنه رو ترک می کنن، MD-11 حسابی داره تو بخش باربری جولان می ده! این هواپیما با ظرفیت بالای حمل بار و برد پروازی عالی، محبوب شرکت های بزرگ حمل ونقل باری دنیاست. سه تا از بزرگ ترین اپراتورهای MD-11F (مدل باری MD-11) رو می تونید تو جدول زیر ببینید:

شرکت هواپیمایی	کشور	نقش اصلی	وضعیت فعلی (تقریبی)
FedEx Express	ایالات متحده	بزرگترین اپراتور MD-11F در جهان	فعال و در حال خدمت (بیش از ۵۰ فروند)
UPS Airlines	ایالات متحده	یکی از بزرگترین اپراتورهای MD-11F	فعال و در حال خدمت (حدود ۴۰ فروند)
Western Global Airlines	ایالات متحده	اپراتور چارتر باری MD-11F	فعال و در حال خدمت

شرکت Lufthansa Cargo هم که یکی از اپراتورهای قدیمی MD-11F بود، آخرین فروندش رو تو سال ۲۰۲۱ بازنشسته کرد و با این هواپیماها خداحافظی کرد. اما خب، FedEx و UPS هنوزم حسابی از این هواپیما برای جابجایی بسته ها و محموله های بزرگ استفاده می کنن و به این زودی ها هم قصد بازنشستگی کاملشون رو ندارن. این هواپیماها واقعاً اسب کاری دنیای باربری محسوب می شن.

بوئینگ ۷۱۷ (MD-95): جوان تر و هنوز سرپا

بوئینگ ۷۱۷ یا همون MD-95، نسبت به برادرهای بزرگ ترش (MD-80/90) جوون تره و هنوزم اپراتورهای مسافربری فعالی داره. این هواپیما برای پروازهای منطقه ای و با مسافت کوتاه عالیه و هنوز تو بعضی مناطق حرف اول رو می زنه:

شرکت هواپیمایی	کشور	نقش اصلی	توضیحات
Delta Air Lines	ایالات متحده	یکی از بزرگترین اپراتورهای ۷۱۷	این هواپیماها رو از ایرترن ایرویز به ارث برد و ازشون برای پروازهای منطقه ای استفاده می کنه.
Hawaiian Airlines	ایالات متحده	استفاده برای پروازهای داخلی بین جزایر هاوایی	برای پروازهای کوتاه و پرتکرار بین جزایر عالیه.
QantasLink	استرالیا (از طریق National Jet Systems)	استفاده برای پروازهای منطقه ای در استرالیا	نقش مهمی تو شبکه پروازی داخلی و منطقه ای استرالیا داره.

این مدل، به خاطر مصرف سوخت نسبتاً بهینه تر و صدای کمتر، عمر طولانی تری نسبت به MD-80 و MD-90 داشته و هنوز تو چند تا از ایرلاین های مهم دنیا مشغول کاره. مخصوصاً برای مسیرهای کوتاه و پرتردد، مثل پروازهای بین جزایر هاوایی، خیلی کارآمد ظاهر شده.

چرا بعضیا موندن و بعضیا رفتن؟ داستان بقا و بازنشستگی MDها

دیدیم که هواپیماهای MD یه سرنوشت دوگانه داشتن؛ بعضیاشون خیلی زود صحنه رو ترک کردن و بعضیا هنوزم به فعالیتشون ادامه می دن. بیاین یه نگاهی بندازیم به عواملی که تو این داستان نقش داشتن.

عوامل بازنشستگی: خداحافظی با غول های قدیمی

برای مدل های MD-80 و MD-90، دلایل بازنشستگی عمدتاً همون چیزایی بود که قبلاً گفتیم، اما می تونیم کمی بیشتر بازشون کنیم:

• سن بالا و تکنولوژی قدیمی: خب، هر ماشینی یه عمری داره. هواپیماهای MD هم مثل هر ماشین دیگه ای، با گذشت سال ها و دهه ها، فرسوده می شن و نیاز به نگهداری بیشتری پیدا می کنن. کابین خلبانشون (به خصوص MD-80) عمدتاً آنالوگ بود و به اندازه هواپیماهای امروزی پیشرفته نبود.
• مصرف سوخت بالا و هزینه های عملیاتی: این شاید بزرگ ترین دلیل بود. تو دهه ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰، قیمت سوخت هواپیما حسابی رفت بالا و ایرلاین ها رو مجبور کرد به فکر راه چاره باشن. هواپیماهای MD-80 با موتورهای قدیمی ترشون، در مقایسه با بوئینگ ۷۳۷ و ایرباس A320 که موتورهای جدیدتر و بهینه تری داشتن، حسابی سوخت مصرف می کردن. این یعنی هزینه پرواز باهاشون خیلی بیشتر از هواپیماهای جدیدتر بود.
• محدودیت های زیست محیطی: همونطور که می دونید، دنیا داره به سمت کاهش آلودگی صوتی و زیست محیطی پیش می ره. MDها به خاطر صدای زیاد و انتشار آلاینده های بیشتر نسبت به هواپیماهای جدید، تو بعضی فرودگاه ها با محدودیت مواجه می شدن یا باید جریمه های سنگینی پرداخت می کردن.
• ظرفیت و انعطاف پذیری: هواپیماهای نسل جدید، اغلب انعطاف پذیری بیشتری تو ظرفیت و برد پروازی دارن. این یعنی یه ایرلاین می تونه با یه مدل هواپیما، هم مسیرهای کوتاه و هم متوسط رو پوشش بده که این کار باعث کاهش هزینه های عملیاتی می شه. MDها تو این زمینه کمی محدودتر بودن.

دلایل ادامه فعالیت: چرا بعضیا هنوز پرواز می کنن؟

اما MD-11 و بوئینگ ۷۱۷ چرا هنوز موندن؟ داستان اینا یه خورده فرق می کنه:

• نقش در عملیات باری (برای MD-11): MD-11، همونطور که گفتیم، تو بخش باری حسابی پررنگ ظاهر شد. این هواپیما برای شرکت های حمل ونقل باری، قابلیت حمل بار زیاد و برد پروازی طولانی ای رو فراهم می کنه که برای جابجایی محموله های سنگین تو مسیرهای بین المللی عالیه. تو این بخش، رقابت برای جایگزینی MD-11 اونقدر شدید نیست و هواپیماهای باری جدید با این ظرفیت، خیلی گرون هستن.
• قیمت خرید ارزان تر: خب، هواپیماهای MD قدیمی تر هستن و قیمت خریدشون (وقتی دست دوم باشن) خیلی پایین تر از هواپیماهای نو و مدرنه. برای بعضی از ایرلاین های کوچک تر یا شرکت های چارتر که بودجه زیادی ندارن، خرید یه MD با قیمت مناسب، می تونه گزینه خوبی برای شروع یا گسترش فعالیتشون باشه.
• مناسب بودن برای مسیرهای خاص (برای بوئینگ ۷۱۷): بوئینگ ۷۱۷ برای مسیرهای منطقه ای و با مسافت کوتاه، خیلی کارآمده. این هواپیما می تونه تو فرودگاه های کوچیک تر هم فرود بیاد و پرواز کنه. برای ایرلاین هایی مثل هاوایی ایرلاینز که پروازهای پرتکرار بین جزایر دارن، ۷۱۷ هنوزم یه گزینه ایده آله چون ابعادش برای این مسیرها عالیه.
• هزینه های نگهداری قابل کنترل (برای بعضی موارد): برای شرکت هایی که خودشون زیرساخت های نگهداری MD رو دارن یا ناوگان بزرگی ازشون استفاده می کنن، ممکنه هزینه های نگهداری هنوزم قابل کنترل باشه و براشون صرف کنه که از این هواپیماها استفاده کنن.

تصمیم برای بازنشستگی یا ادامه فعالیت یک هواپیما، همیشه یک معادله پیچیده از هزینه های سوخت، نگهداری، قوانین زیست محیطی و البته نیازهای بازار و رقابت با هواپیماهای جدیدتر است.

یه جمع بندی خودمونی: میراث MD و آینده ای که مشخص نیست

خب، رسیدیم به انتهای سفرمون تو دنیای هواپیماهای بوئینگ MD. همونطور که با هم دیدیم، این هواپیماها یه تاریخ پر فراز و نشیب و البته پر از افتخار داشتن. از دوران طلایی MD-80 که ستاره آسمون خیلی از شرکت های بزرگ هواپیمایی بود، تا MD-11 که حالا شده ملکه بی چون و چرای دنیای حمل ونقل باری، و بوئینگ ۷۱۷ که هنوزم برای پروازهای منطقه ای حرفی برای گفتن داره.

میراث مک دانل داگلاس، با اینکه حالا زیر پرچم بوئینگ رفته، هنوزم تو آسمون های دنیا دیده می شه، اما خب، حضورش خیلی محدودتر و خاص تر از گذشته شده. بیشتر هواپیماهای مسافربری MD-80 و MD-90 دیگه بازنشسته شدن و کم کم باید منتظر باشیم که آخرین مدل های مسافربریشون هم برای همیشه با آسمون خداحافظی کنن. با این حال، MD-11 تو دنیای باربری حسابی پا بر جاست و به نظر نمی رسه به این زودی ها از آسمون ها کنار بره.

بوئینگ ۷۱۷ هم به خاطر سن کمتر و طراحی مدرن ترش، هنوز تو ناوگان چند ایرلاین مهم فعالیت می کنه، اما خب، جایگزین های جدیدتری هم تو راه هستن و آینده این مدل هم در بلندمدت کمی نامشخصه. در کل، هواپیماهای MD نقش حیاتی تو شکل گیری صنعت هوانوردی مدرن داشتن و تا سال ها اسمشون تو کتاب های تاریخ هوانوردی جاودانه خواهد موند.

دیدیم که چطور این هواپیماها تونستن سال ها خدمت کنن و بخش مهمی از جابجایی مسافر و بار رو تو سراسر دنیا به عهده بگیرن. داستان MDها، داستان تکنولوژی و پیشرفته که هیچ وقت متوقف نمی شه، و همیشه هواپیماهای جدیدتر و بهینه تری میان تا جای قدیمی ها رو بگیرن. امیدواریم که از این گشت و گذار تو دنیای MDها لذت برده باشید و کلی اطلاعات جدید به دست آورده باشید.