تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق

تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق یه چالش جدیه، چون با طلاق مرد معمولاً باید کل مهریه رو (حداقل ۱۱۰ سکه) بپردازه، حتی اگه قبلاً شرط استطاعت وجود داشته. البته این موضوع بستگی به نوع طلاق و رأی دادگاه داره و قضیه پیچیده تر از اونیه که فکر می کنیم.

سلام به همه اونایی که درگیر این ماجرای مهریه هستند یا می خوان اطلاعاتشون رو بالا ببرن! می دونید که مهریه تو زندگی مشترک ما ایرانی ها جایگاه ویژه ای داره. یه وقتایی هست که خانوم ها مهریه شون رو عندالمطالبه تعیین می کنن، یعنی هر وقت بخوان می تونن طلب کنن و آقا باید بده. اما یه نوع دیگه مهریه هم داریم که اسمش عندالاستطاعه است. این یکی داستانش فرق می کنه، چون پرداختش مشروطه به این که آقا توانایی مالی داشته باشه. حالا فکرشو بکنید، این قضیه وقتی میرسه به طلاق، دیگه حسابی پیچیده میشه و برای خیلی ها سوال پیش میاد که بالاخره تکلیف این مهریه تو این شرایط خاص چیه؟ آیا مرد باید همه اش رو بده؟ یا اگه نداشته باشه، زن دستش به جایی بند نیست؟ تو این مقاله می خوایم دور هم جمع شیم و از دید یه دوست، این موضوع رو با زبان خودمون بررسی کنیم تا همه ابهامات برطرف بشه.

اصلاً مهریه عندالاستطاعه یعنی چی؟ یه جورایی آشنایی با این مهریه پیچیده!

ببینید، بذارید خودمونی براتون بگم. وقتی دو نفر تصمیم می گیرن با هم ازدواج کنن، معمولاً یه مهریه هم برای خانوم تعیین میشه. دو حالت کلی داره: یا «عندالمطالبه» است، یعنی هر لحظه که خانوم اراده کنه، آقا باید مهریه رو پرداخت کنه، مثل اینکه یه چک دست خانوم باشه و هر وقت خواست بتونه نقدش کنه. حالت دوم، که الان موضوع بحث ماست، «عندالاستطاعه» است. اینجا قضیه یه کوچولو فرق می کنه. انگار یه شرط گذاشتیم که آقا وقتی مهریه رو بده که «توانایی مالی» پرداختش رو داشته باشه. یعنی تا زن ثابت نکنه که مرد پولدار شده یا می تونه مهریه رو بده، مرد مجبور به پرداختش نیست.

شاید بپرسید خب این چه فایده ای داره؟ راستش رو بخواهید، این نوع مهریه بیشتر برای اینه که یه کم فشار رو از دوش آقایون برداره، مخصوصاً تو شرایطی که شاید هنوز اول زندگی باشن یا وضعیت مالیشون اونقدر خوب نباشه. هدفش اینه که مرد زیر بار قرض سنگین نره و بتونه زندگیش رو بسازه. اما این فقط اول داستانه و وقتی پای طلاق وسط میاد، شرایط کاملاً دگرگون میشه. اینجا دیگه «توانایی مالی» یه معنی دیگه ای پیدا می کنه و دادگاه ها هم یه جور دیگه به قضیه نگاه می کنن.

چطوری ثابت کنیم آقا وضع مالیش خوبه؟ ملاک های دادگاه برای تعیین استطاعت

خب، تا اینجا فهمیدیم که مهریه عندالاستطاعه یعنی پرداختش مشروطه به اینکه مرد توانایی مالی داشته باشه. حالا سوال مهم اینه که اصلاً این «توانایی مالی» از نظر قانون یعنی چی و چطوری میشه ثابتش کرد؟ تو دادگاه، این قضیه یه عالمه ریزه کاری داره و الکی نیست که بگیم «آقا پولداره»! دادگاه یه سری ملاک و معیار داره که بر اساس اونها تصمیم می گیره.

اول از همه، باید بدونید که بار اثبات این «استطاعت مالی» به عهده خانومه. یعنی این زن هست که باید به دادگاه ثابت کنه شوهرش پول داره و می تونه مهریه رو پرداخت کنه. حالا این اثبات چطوری انجام میشه؟

• گردش حساب و فیش حقوقی: یکی از مهم ترین راه ها، ارائه گردش حساب های بانکی و فیش های حقوقیه. اگه مرد حقوق بگیر باشه، فیش حقوقیش میزان درآمدش رو نشون میده. گردش حساب هم می تونه تراکنش های مالی بزرگ، واریزی ها و برداشت ها رو نشون بده.
• املاک و مستغلات: اگه مرد ملک، زمین، آپارتمان یا هر نوع دارایی غیرمنقول دیگه داشته باشه، سند مالکیت اونها رو میشه به دادگاه ارائه داد. این یکی از قوی ترین مدارک برای اثبات استطاعته.
• خودرو و سایر دارایی های منقول: داشتن ماشین مدل بالا یا حتی چند ماشین، سهام شرکت ها، سپرده های بانکی قابل توجه، یا هر دارایی با ارزشی که بشه ثابت کرد مال مرده، می تونه کمک کننده باشه.
• شغل و میزان درآمد: حتی بدون فیش حقوقی هم میشه میزان درآمد مرد رو تخمین زد. مثلاً اگه یه مغازه پرفروش داره یا تو یه شرکت معروف پوزیشن بالایی داره، با استعلام از اداره دارایی، صنف مربوطه یا حتی شهادت شهود میشه حدود درآمدش رو ثابت کرد.
• استعلام از مراجع رسمی: دادگاه خودش می تونه از سازمان ثبت اسناد و املاک، بانک ها، بورس، یا اداره راهور (برای خودرو) استعلام بگیره تا دارایی های مرد رو پیدا کنه.
• شهادت شهود: گاهی اوقات، افرادی که از وضعیت مالی مرد اطلاع دارن، می تونن تو دادگاه شهادت بدن و به اثبات استطاعت کمک کنن. البته این مورد به تنهایی ممکنه کافی نباشه و باید با مدارک دیگه همراه بشه.

نکته مهم اینه که دادگاه به همه این موارد نگاه می کنه و اگه تشخیص بده مرد توانایی پرداخت مهریه رو داره، حکم صادر می کنه. پس اگه تو این وضعیت هستید، جمع آوری مدارک دقیق و کامل خیلی خیلی مهمه. هر چقدر مدارکتون محکم تر باشه، مسیرتون هموارتر میشه.

اثبات استطاعت مالی مرد برای مهریه عندالاستطاعه به عهده زنه و باید با مدارک محکم و مستند، از گردش حساب و فیش حقوقی گرفته تا اسناد املاک و خودرو، به دادگاه ثابت بشه.

تکلیف مهریه عندالاستطاعه توی انواع طلاق چی میشه؟ از زبون خودمونی!

اینجا دیگه می رسیم به قسمت اصلی بحثمون. وقتی اسم طلاق میاد وسط، داستان مهریه عندالاستطاعه یه تغییر اساسی می کنه. بسته به اینکه چه کسی درخواست طلاق داده و چه نوع طلاقی باشه، شرایط پرداخت مهریه هم فرق می کنه.

وقتی مرد خودش درخواست طلاق میده: قضیه کلاً فرق می کنه!

تصور کنید مردی تصمیم گرفته زنش رو طلاق بده و خودش درخواست طلاق رو به دادگاه داده. اینجا یه نکته حقوقی خیلی مهم وجود داره که به نفع خانوم هاست. قوه قضاییه و مخصوصاً دیوان عالی کشور، برای اینکه حقوق زن ها تو این شرایط پایمال نشه، یه رأی مهم صادر کرده. این رأی معروف به «رأی وحدت رویه» میگه که:

شرط «عندالاستطاعه» بودن مهریه، فقط زمانی اعتبار داره که زندگی مشترک برقرار باشه و زوجین زیر یک سقف با هم باشن. اما اگه مرد خودش تصمیم به طلاق بگیره و درخواست طلاق بده، دیگه این شرط «عندالاستطاعه» کأن لم یکن میشه و مرد باید تمام یا حداقل ۱۱۰ سکه مهریه رو (که سقف الزام آور فعلی برای زندان رفتن هست) پرداخت کنه، حتی اگه بگه پول نداره!

به زبان ساده تر، اگه مردی خودش رفت دادخواست طلاق داد، دیگه نمی تونه بگه من استطاعت ندارم و مهریه عندالاستطاعه ست. این رأی عملاً دست زن رو برای مطالبه مهریه باز می ذاره و مرد باید کل مهریه یا اون مقداری که قانون مشخص کرده (یعنی تا ۱۱۰ سکه) رو پرداخت کنه. این یکی از مهم ترین تفاوت های مهریه عندالاستطاعه در حالت بقای زوجیت و حالت طلاق از طرف مرده. پس اگه خدای نکرده تو این شرایط قرار گرفتید، بدونید که حق مطالبه مهریه کامل یا تا ۱۱۰ سکه رو دارید و اثبات استطاعت اینجا دیگه به اون شکل اولیه به عهده شما نیست.

برای مطالبه مهریه در این حالت، زن می تونه همزمان با پرونده طلاق، دادخواست مطالبه مهریه رو هم بده. دادگاه بعد از بررسی، حکم به پرداخت مهریه میده و اگه مرد نتونه پرداخت کنه، میشه اموالش رو توقیف کرد. اگه اموال کافی نداشت، می تونه تقاضای اعسار بده و مهریه تقسیط میشه. اما این تقسیط بعد از صدور حکم به پرداخت کل مهریه است، نه اینکه شرط عندالاستطاعه جلوی اصل پرداخت رو بگیره.

وقتی زن درخواست طلاق میده (خلع، مبارات یا توافقی): اینجا قضیه یکم پیچیده تره!

حالا سناریو رو عوض کنیم. فرض کنید این بار زن هست که از زندگی خسته شده و می خواد طلاق بگیره. اینجا قضیه مهریه عندالاستطاعه یه کم فرق می کنه و به حالت اولیه خودش برمی گرده.

1. طلاق خلع یا مبارات: تو این مدل طلاق ها، زن برای اینکه بتونه از شوهرش جدا بشه، معمولاً باید مقداری از مهریه اش رو ببخشه (بهش میگن بذل مهریه). حالا اگه مهریه عندالاستطاعه باشه، زن باید همون اول توانایی مالی مرد رو برای پرداخت مهریه اثبات کنه تا بعد بتونه بخشی از اون رو ببخشه و طلاق بگیره. یعنی اینجا همون داستان اثبات استطاعت دوباره مطرح میشه. البته این بخشش مهریه هم خودش شرایط و قواعد خاص خودش رو داره و اینطور نیست که زن مجبور باشه کل مهریه رو ببخشه. بستگی به توافق طرفین و نظر دادگاه داره.
2. طلاق توافقی: اینجا دیگه اسمش روشه؛ توافقی. زن و شوهر با هم سر همه چیز، از جمله مهریه عندالاستطاعه، به توافق می رسن. ممکنه توافق کنن که مرد مبلغ مشخصی رو پرداخت کنه، یا اینکه مهریه کلاً بخشیده بشه، یا حتی یه برنامه ای برای پرداخت اقساطی اون تعیین کنن. این توافقات تو صورت جلسه دادگاه و بعداً تو سند طلاق ثبت میشه و برای هر دو طرف لازم الاجراست. پس تو طلاق توافقی، اختیار عمل زوجین برای تعیین تکلیف مهریه عندالاستطاعه خیلی بیشتره و قانون به توافقشون احترام میذاره.

پس می بینید که تو طلاقی که زن درخواست میده، بحث اثبات استطاعت مالی مرد دوباره پررنگ میشه. مگر اینکه تو طلاق توافقی، هر دو طرف بر سر یه چیز دیگه به توافق برسن.

حق طلاق با زنه: آیا باز هم باید مهریه رو ببخشه؟

یه حالت دیگه هم هست که زن حق طلاق داره. یعنی مرد در زمان عقد یا بعد از اون، به زن وکالت داده که بتونه خودش رو مطلقه کنه. خب اینجا قضیه مهریه عندالاستطاعه چی میشه؟

اینجا هم باز داستان پیچیده می شه و بستگی به متن وکالت نامه طلاق داره. اگه تو وکالت نامه اومده باشه که زن با این حق طلاق، مهریه اش رو هم می بخشه (که تو خیلی از وکالت نامه ها این شرط وجود داره)، خب اون وقت زن باید بخشی از مهریه یا کلش رو ببخشه تا بتونه طلاق بگیره. اما اگه تو وکالت نامه چنین شرطی نباشه و زن فقط حق طلاق داشته باشه، اون وقت مثل همون حالت طلاق از طرف مرد، زن می تونه تمام مهریه رو (یا تا ۱۱۰ سکه) مطالبه کنه و شرط عندالاستطاعه دیگه در اینجا معنا پیدا نمی کنه. البته این موضوع بستگی به نوع وکالت نامه و محدوده هایی داره که مرد برای طلاق به زن داده. همیشه توصیه میشه اگه حق طلاق دارید، متن وکالت نامه تون رو با دقت بررسی کنید یا از یه وکیل متخصص کمک بگیرید تا بعداً دچار مشکل نشید.

مراحل عملی گرفتن مهریه عندالاستطاعه تو دادگاه و ثبت

حالا فرض کنیم تصمیم گرفتید برای گرفتن مهریه عندالاستطاعه اقدام کنید. این کار یه سری مراحل اداری و حقوقی داره که باید به ترتیب طی بشه. بذارید مثل یه راهنمای قدم به قدم براتون توضیح بدم:

1. شروع از کجا؟ اجرای ثبت یا دادگاه؟

   دو تا مسیر اصلی برای مطالبه مهریه وجود داره: یکی از طریق «اداره ثبت اسناد و املاک» و یکی هم از طریق «دادگاه خانواده». اگه مرد دارایی های مشخصی مثل سند ملک یا خودرو به نامش داره و شما می تونید اونها رو معرفی کنید، مسیر اجرای ثبت معمولاً سریع تر و راحت تره. کافیه برید دفترخونه ای که عقد رو ثبت کرده و درخواست صدور «اجرائیه» رو بدید. بعدش با اجرائیه به اداره ثبت محل برید و اموال مرد رو معرفی کنید تا توقیف بشن. اما اگه اطلاعات دقیق از اموال مرد ندارید یا مرد اموالی به نام خودش نداره، بهتره مستقیماً به دادگاه خانواده برید.

2. دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه:

   اگه مسیر دادگاه رو انتخاب کردید، باید یه «دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه» تنظیم کنید. تو این دادخواست، باید مشخصات کامل خودتون و همسرتون رو بنویسید و البته مهم تر از همه، مدارک و مستنداتی رو که برای اثبات استطاعت مالی مرد دارید، ضمیمه کنید. هر چی مدارک محکم تر باشه (مثل همون گردش حساب، اسناد مالکیت، فیش حقوقی و…)، کارتون جلوتره.

3. نقش کارشناس دادگستری:

   گاهی اوقات دادگاه برای ارزیابی دقیق اموال مرد یا میزان درآمدش، از کارشناس دادگستری کمک می گیره. این کارشناس میاد و وضعیت مالی مرد رو بررسی می کنه و نتیجه رو به دادگاه گزارش میده.

4. اثبات استطاعت و صدور حکم:

   بعد از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، اگه دادگاه قانع بشه که مرد توانایی مالی پرداخت مهریه رو داره، حکم به پرداخت مهریه صادر می کنه. این حکم می تونه برای کل مهریه باشه یا برای قسمتی از اون (بسته به میزان استطاعت اثبات شده).

5. اجرای حکم و توقیف اموال:

   بعد از اینکه حکم قطعی شد، اگه مرد مهریه رو پرداخت نکرد، شما می تونید درخواست «اجرای حکم» رو بدید. اینجاست که می تونید اموال مرد رو معرفی کنید (اگه تو دادگاه این کار رو نکردید) تا توقیف و از محل اونها مهریه شما پرداخت بشه.

6. چگونه اموال مرد را معرفی کنیم؟

   شاید بپرسید چطور بفهمیم مرد چه اموالی داره؟

   • اداره ثبت: با استعلام از اداره ثبت اسناد و املاک، می تونید بفهمید آیا مرد ملک یا زمینی به نامش داره یا نه.
   • سامانه املاک: جدیداً سامانه هایی هم برای استعلام املاک وجود داره که می تونه کمک کننده باشه.
   • بانک ها: می تونید درخواست بدید تا از حساب های بانکی مرد استعلام گرفته بشه.
   • سایر نهادها: برای خودرو از راهور، برای سهام از بورس، برای پروانه کسب از اتحادیه ها و … میشه استعلام گرفت.

به یاد داشته باشید که این مراحل می تونه زمان بر و گاهی هم پر از چالش باشه. به همین خاطر، اگه حس می کنید نیاز به کمک دارید، حتماً از یه وکیل یا مشاور حقوقی باتجربه کمک بگیرید تا تو این مسیر تنها نمونید و حقتون رو تمام و کمال بگیرید.

اگه مرد نتونه یهو کل مهریه رو بده: اعسار و تقسیط چه معنی ای دارن؟

فرض کنید دادگاه حکم داده که مرد باید مهریه رو پرداخت کنه و استطاعت مالیش هم اثبات شده. حالا اگه مرد یه دفعه نتونه کل مبلغ رو یکجا پرداخت کنه، چی میشه؟ اینجا دو تا کلمه حقوقی مهم به کار میاد: «اعسار» و «تقسیط».

اعسار از پرداخت مهریه عندالاستطاعه

«اعسار» یعنی چی؟ اعسار به زبان ساده یعنی ناتوانی مالی. وقتی یه مرد از نظر مالی توانایی پرداخت یه بدهی رو یکجا نداره، می تونه دادخواست اعسار بده. تو قضیه مهریه عندالاستطاعه هم، بعد از اینکه دادگاه حکم به پرداخت مهریه داد، مرد می تونه با ارائه «دادخواست اعسار»، از دادگاه بخواد که مهریه رو براش قسط بندی کنه. اما خب اینجوری نیست که همین طوری بگه من ندارم و دادگاه هم قبول کنه!

برای اثبات اعسار، مرد باید مدارکی به دادگاه ارائه بده که نشون بده واقعاً توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره. این مدارک شامل چی میشه؟

• لیست کامل اموال و دارایی هاش (که معمولاً چیزی به اسمش نیست یا خیلی کمه).
• میزان دقیق درآمد ماهیانه اش (اگه حقوق بگیره، فیش حقوقی).
• لیست هزینه های ضروری زندگی خودش و افراد تحت تکفلش (اجاره خونه، قسط وام، خرجی بچه ها و…).
• شهادت حداقل دو نفر شاهد که از وضعیت مالی مرد باخبرن و می تونن تأیید کنن که ایشون واقعاً معسره (ناتوان از پرداخت یکجاست).

دادگاه با بررسی این مدارک و دفاعیات، اگه اعسار مرد رو قبول کنه، حکم به تقسیط مهریه میده. اما اگه ثابت بشه که مرد الکی ادعای اعسار کرده یا اموالش رو پنهان کرده، ممکنه با مجازات هایی مثل حبس هم روبرو بشه. پس اعسار یه قضیه جدیه و باید با مدارک و شواهد قوی همراه باشه.

تقسیط مهریه عندالاستطاعه

حالا که دادگاه اعسار مرد رو قبول کرده، نوبت میرسه به «تقسیط». تقسیط یعنی همون قسط بندی مهریه. دادگاه با توجه به وضعیت مالی مرد (میزان درآمد، هزینه ها، تعداد افراد تحت تکفل و…)، یه پیش قسط و بعدش اقساط ماهانه یا سالانه برای پرداخت مهریه تعیین می کنه.

مثلاً ممکنه دادگاه بگه مرد باید اول ۱۰ سکه رو پرداخت کنه (پیش قسط) و بعدش هر ماه نیم سکه بده. این میزان اقساط متغیره و به شرایط هر پرونده بستگی داره. نکته مهم اینه که هدف از تقسیط، اینه که هم حق زن بهش برسه و هم مرد زیر فشار مالی غیرمنطقی قرار نگیره. همچنین، اگه در آینده شرایط مالی مرد تغییر کرد (مثلاً پولدارتر شد یا برعکس)، می تونه دوباره دادخواست «تعدیل اقساط» بده تا میزان قسط ها کم یا زیاد بشه. پس تقسیط یه فرآیند پویاست و همیشه ثابت نمی مونه.

مهریه عندالاستطاعه میشه عندالمطالبه؟ آره، ولی چطوری؟

یه سوال خوبی که ممکنه پیش بیاد اینه که آیا میشه مهریه عندالاستطاعه رو تبدیل کرد به عندالمطالبه؟ جوابش اینه که بله، میشه! اما نه اینکه همین طوری خود به خود تغییر کنه. این تبدیل نیاز به «توافق» هر دو طرف، یعنی زن و شوهر، داره.

تصور کنید که زن و شوهر با هم صحبت می کنن و به این نتیجه می رسن که دیگه نمی خوان مهریه «عندالاستطاعه» باشه و می خوان اون رو «عندالمطالبه» کنن تا زن هر وقت خواست بتونه مهریه اش رو بگیره. اگه هر دو طرف با این قضیه موافق باشن، می تونن با خیال راحت به یکی از دفترخانه های رسمی ازدواج و طلاق مراجعه کنن.

اونجا با ارائه مدارک هویتی و البته با حضور و رضایت هر دو نفر، یه سند جدید تنظیم میشه که توش به صراحت قید میشه که مهریه از حالت عندالاستطاعه به عندالمطالبه تبدیل شده. این کار هزینه های قانونی خودش رو هم داره که باید پرداخت بشه. بعد از ثبت این تغییر، دیگه مهریه حالت عندالاستطاعه خودش رو از دست میده و زن هر وقت بخواد می تونه مهریه اش رو مطالبه کنه، بدون اینکه نیاز به اثبات استطاعت مالی مرد باشه.

این تغییر ماهیت مهریه، مخصوصاً اگه بعداً پای طلاق وسط بیاد، خیلی تاثیرگذاره. چون دیگه دردسرهای اثبات استطاعت از بین میره و زن می تونه با اطمینان بیشتری برای گرفتن حقش اقدام کنه. پس اگه زن و شوهر هر دو با این قضیه راحت ترن، می تونن این کار رو انجام بدن تا خیالشون از بابت آینده راحت تر باشه.

چیزهای حقوقی دیگه که باید بدونی: از ممنوع الخروجی تا حق حبس

مهریه عندالاستطاعه تو دنیای حقوقی، علاوه بر اون چیزهایی که گفتیم، جنبه ها و چالش های دیگه ای هم داره که دونستن شون خالی از لطف نیست. بعضی از این نکات می تونه خیلی مهم باشه و تصمیم گیری های آینده رو تحت تاثیر قرار بده.

ممنوع الخروجی مرد: آیا مهریه عندالاستطاعه باعثش میشه؟

بله، ممکنه بشه! یه تصور غلطی هست که چون مهریه عندالاستطاعه ست، دیگه مرد رو نمیشه ممنوع الخروج کرد. اما این درست نیست. بعد از اینکه زن موفق شد «استطاعت مالی» مرد رو تو دادگاه ثابت کنه و حکم به پرداخت مهریه صادر شد و اجراییه هم گرفت، اگه مرد از پرداخت مهریه خودداری کنه، زن می تونه درخواست «ممنوع الخروجی» مرد رو از دادگاه بده. پس تفاوتی بین عندالمطالبه و عندالاستطاعه از این لحاظ وجود نداره، فقط مسیر رسیدن بهش یه مرحله اضافه داره که همون اثبات استطاعت مالیشه.

معامله صوری برای فرار از مهریه: دردسرش چیه؟

یکی از کارهایی که بعضی از آقایون انجام میدن اینه که وقتی می بینن قرار شده مهریه پرداخت کنن، شروع می کنن به نقل و انتقال اموالشون به اسم بقیه (مثلاً پدر، مادر، خواهر و…). به این کار میگن «معامله به قصد فرار از دین». قانون ما تو این زمینه خیلی جدی برخورد می کنه. اگه ثابت بشه که مرد عمداً و برای اینکه مهریه رو نده، اموالش رو منتقل کرده، این معامله باطل اعلام میشه و مرد علاوه بر اینکه باید مهریه رو پرداخت کنه، ممکنه طبق ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، مجازات هم بشه که می تونه شامل حبس هم باشه. پس بهتره کسی فکر چنین کاری به سرش نزنه، چون هم پولش میره و هم احتمالاً زندان رفتن داره.

حق حبس زن: آیا اینجا هم معنی داره؟

«حق حبس» یعنی چی؟ حق حبس حقیه که به زن اجازه میده تا وقتی که مهریه اش بهش پرداخت نشده، از تمکین (انجام وظایف زناشویی) خودداری کنه. اما تو مهریه عندالاستطاعه، این حق معمولاً از بین میره. دلیلش هم واضحه؛ چون پرداخت مهریه مشروط به استطاعت مالی مرده و زن خودش این شرط رو قبول کرده، پس نمی تونه بگه تا مهریه رو ندی، وظایفم رو انجام نمیدم. این یکی از تفاوت های بزرگ بین مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه است.

مهریه عندالاستطاعه بعد از خدای نکرده فوت شوهر (تو دوران طلاق):

اگه خدای نکرده تو دوران طلاق یا حتی قبل از اون، مرد فوت کنه، آیا مهریه عندالاستطاعه از بین میره؟ نه! مهریه، چه عندالمطالبه باشه و چه عندالاستطاعه، یه دینه که به گردن مرده و بعد از فوتش، از «ماترک» (ارث) اون پرداخت میشه. البته تو مهریه عندالاستطاعه، زن یا ورثه اش باید ثابت کنن که مرد در زمان حیاتش توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو داشته. این اثبات از طریق همون مدارکی انجام میشه که قبلاً گفتیم. مهریه جزء دیون ممتاز محسوب میشه، یعنی قبل از اینکه ارث بین بقیه ورثه تقسیم بشه، باید مهریه زن پرداخت بشه.

مهریه عندالاستطاعه توی عقد موقت:

عقد موقت یا همون صیغه، یه نوع ازدواجه که مهریه توش حتماً باید مشخص باشه. حالا اگه تو عقد موقت هم مهریه رو عندالاستطاعه تعیین کنیم، چی میشه؟ بله، میشه این کار رو کرد، اما معمولاً توصیه نمیشه. چون ماهیت عقد موقت کوتاه مدته و ممکنه اثبات استطاعت مالی مرد تو این مدت کوتاه، دردسرهای بیشتری داشته باشه. به خاطر همین، اکثر کارشناس های حقوقی توصیه می کنن که تو عقد موقت، مهریه رو «عندالمطالبه» تعیین کنن تا بعداً برای گرفتن حق و حقوقتون به مشکل برنخورید.

حرف آخر: بدون آگاهی حقوقی، کار سخت میشه!

خب، رسیدیم به آخر خط این بحث مفصل و امیدوارم تونسته باشم ماجرای تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق رو از زوایای مختلف، با زبانی ساده و خودمونی براتون توضیح بدم. می بینید که این قضیه چقدر ریزه کاری داره و الکی نیست که بگیم مهریه عندالاستطاعه است، پس مرد هر وقت تونست میده. خصوصاً وقتی بحث طلاق به میون میاد، شرایط کلاً عوض میشه و اون شرط استطاعت در بعضی موارد دیگه به کار نمیاد.

چیزی که تو تمام این توضیحات مشخص بود، اینه که آگاهی از قوانین چقدر مهمه. تو دنیای پیچیده امروز، ندونستن حتی یه بند قانونی می تونه یه عالمه دردسر و هزینه رو برامون به بار بیاره. مخصوصاً تو مسائل خانواده و مهریه که پای زندگی و آینده آدم ها وسطه. خیلی وقت ها می بینیم که آدم ها بدون اطلاع از حقوق خودشون، تصمیمات اشتباهی می گیرن یا از حقوق مسلمشون چشم پوشی می کنن.

پس اگه شما هم درگیر این ماجرا هستید، چه به عنوان زن و چه به عنوان مرد، چه قصد ازدواج دارید و می خواید مهریه رو تعیین کنید، و چه خدای نکرده تو مسیر طلاق قرار گرفتید، بدونید که بهترین کار اینه که هیچ قدمی رو بدون مشورت با یه متخصص برندارید. وکلای خانواده، کسانی هستند که سال ها تو این زمینه تجربه دارن و می تونن بهترین راهنمایی ها رو بهتون ارائه بدن. اونا می تونن کمکتون کنن تا حقتون رو بشناسید، بهترین تصمیم رو بگیرید و از منافعتون به بهترین شکل دفاع کنید. یادتون باشه، همیشه پیشگیری بهتر از درمانه و آگاهی حقوقی، بهترین پیشگیریه.